Autor publikacji: Agata K., Jerzy L. 
Data publikacji: 2017-11-21 Rozpoczynając pracę, powinniśmy określić, jaki poziom zarobków będzie nas satysfakcjonował. W czasie rozmowy kwalifikacyjnej lub przy podpisywaniu umowy pada „sakramentalne” pytanie. „Ile będę zarabiał?”. Pracodawca często odpowiada pytaniem „Brutto czy netto?”.
Warto więc wiedzieć, jak zarobki brutto związane są z sumą netto i na czym polega wyliczenie?
Ogólnie mówiąc, wynagrodzenie netto jest kwotą, jaką otrzymujemy na konto. Jednak na umowie częściej wpisywane jest brutto – kwota ta jest wyższa o kilkanaście procent. Zawiera bowiem obciążenia wynagrodzenia w postaci składek ZUS i podatku dochodowego.
W Polsce kalkulacja wyliczania wynagrodzenia netto nie jest zbyt prosta. To oczywiście eufemizm . W rzeczywistości jest to system bardzo skomplikowany i wymagający uważności lub prościej – komputera, który za nas to wyliczy. Kalkulacja składa się z kilku składników stałych lub zmiennych. Na rozliczeniu wynagrodzenia (pasku wynagrodzeń), które zwykle przekazuje Ci Pracodawca, możecie znaleźć następujące pozycje:
1. Wynagrodzenie brutto
Jest to kwota całkowita wynagrodzenia za pracę, zawierająca wynagrodzenie podstawowe, wszelkie dodatki i premie. Kwota ta powinna wynikać z zawartej umowy, wypracowanych godzin, dodatków regulaminowych itp.
Co nie będzie zawarte w kwocie brutto? To zależy od przyjętego przez Pracodawcę systemu wynagradzania lub prezentacji danych. Pracodawca może wyłączyć z brutto wynagrodzenie za czas choroby, zasiłki z ZUS, specyficzne dodatki na przykład za używanie własnej odzieży. Jednak wtedy pozycje te powinny być przedstawione osobno.
2. Składki społeczne ZUS
Na które składają się :
a) Składka emerytalna (w 2017 r. – 9,76% od brutto). To część wynagrodzenia, która trafia na Twoje konto emerytalne w ZUS, dzięki której będziesz się cieszyć zasłużoną i dostatnią emeryturą. Oczywiście pod palmami!
b) Składka rentowa (w 2017 r. – 1,50% od brutto) – czyli ubezpieczenie, dzięki któremu ZUS wypłaci Ci rentę, gdy coś złego Cię spotka i nie będziesz zdolny do pracy. Oczywiście renta będzie prawdopodobnie sowita – podobnie jak emerytura.
c) Składka chorobowa (w 2017 r. – 2,45% od brutto) – czyli ubezpieczenie, dzięki któremu ZUS wypłaci Ci zasiłek chorobowy, w przypadku długotrwałej choroby.
3. KUP
Koszty uzyskania przychodu. To część wynagrodzenia brutto, która jest zwolniona z podatku dochodowego. Fiskus przyjął, że każdy pracownik ponosi pewne koszty związane z wykonywaniem pracy i dał ulgę wyłączając tę część wynagrodzenia z opodatkowania.
KUP dla umów o pracę wynosi w 2017 r. 111,25 zł lub 139,06 zł, a w przypadku umów cywilno-prawnych 20% lub 50% od brutto minus składki społeczne (pkt 2).
4. Podstawa podatku
Jest to kwota bazowa, od której liczony jest podatek dochodowy, który Pracodawca odprowadza w Twoim imieniu do Urzędu Skarbowego. Kwota ta wynika ze wzoru: brutto – składki społeczne ZUS – KUP. Kwota powinna być zaokrąglona do pełnych złotych.
5. Składka zdrowotna ZUS (nie mylić z chorobową! W końcu zdrowie to nie choroba).
To część Twojego wynagrodzenia, która zostaje odprowadzona przez Pracodawcę do ZUS, a następnie trafia do NFZ po to, aby zapewnić Ci opiekę lekarską na niezwykle wysokim poziomie i luksusowe warunki w szpitalu, jeśli się rozchorujesz. Czyli, gdy idziesz do przychodni, to przychodnia sprawdza, czy jesteś ubezpieczony tą właśnie składką, aby móc podjąć Twoje leczenie (system eWUŚ).
Składka ta wynosi 9% od podstawy składki zdrowotnej i na szczęście jest opłacana w większości z podatku dochodowego, który nalicza Pracodawca (7,75% z tych 9% obniża podatek)
6. Podstawa obliczenia składki zdrowotnej
To kwota, od której liczona jest składka zdrowotna opisana powyżej. Wzór na obliczenie podstawy : brutto – składki społeczne ZUS.
7. Ulga podatkowa
Jest to kwota obniżająca podatek dochodowy. Wynika z ustalonej przez fiskus kwoty wolnej od podatku. W 2017 roku wynosi ona 3091 zł. Czyli jest to kwota, którą możesz zarobić bez płacenia podatku dochodowego. Ponieważ podstawowy podatek wynosi obecnie 18%, to roczne zwolnienie podatkowe wyniesie 3091 zł * 18% = 556,38. Choć z niewiadomej dla autora przyczyny fiskus przyjął 556,02 zł rocznie. Tak więc miesięczna ulga w podatku wynosi 556,02 / 12 miesięcy = 46,33 zł. O taką kwotę Pracodawca ma prawo obniżyć podatek, który w Twoim imieniu odprowadza do Urzędu Skarbowego.
8. Podatek dochodowy
UFF… ostatnie obciążenie Twojego wynagrodzenia. Właściwie powinno się mówić : „Zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych”. To kwota podatku, jaką Pracodawca odprowadza w Twoim imieniu do Urzędu Skarbowego. To, co odprowadzi Pracodawca, przedstawia raz w roku Tobie na formularzu PIT-11. Na podstawie tego formularza rozliczasz się samodzielnie z fiskusem do 30 kwietnia.
Wzór na obliczenie podatku: Podstawa opodatkowania (pkt 4) * 18% - składka zdrowotna odliczona (7,75% od pkt 6) – ulga podatkowa z pkt. 7 (ale tylko dla umów o pracę!).
Kwota zaokrąglona jest do pełnych złotych.
No i dobrnęliśmy szczęśliwie do Twojego netto. Magiczny wzór na obliczenie wynagrodzenia netto to:
BRUTTO (pkt. 1) – SKŁADKI SPOŁECZNE (pkt. 2) – SKŁADKA ZDROWOTNA (pkt 5) – PODATEK (pkt 8).
Prawda, że proste? Baaardzo…
Na szczęście nie musisz samodzielnie tego liczyć. Wystarczy, że skorzystasz z naszego kalkulatora płac.
Na koniec jeszcze jedna uwaga. Dla wszystkich umów stosowanych w Polsce stosuje się te same wzory obliczania wynagrodzenia brutto-netto. Z tym, że dla różnych umów (o pracę, zlecenia, o dzieło) stosuje się różne wysokości poszczególnych parametrów (również zerowe). Ale o tym następnym razem.
